Warsztaty Eksperta

Program warsztatów został stworzony przez profesjonalistów z Niemiec, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Norwegii, Holandii i Słowenii i skierowany do osób doświadczonych chorobą psychiczną w celu wykorzystania lekceważonej wcześniej wiedzy, zdobytej poprzez doświadczenie, w badaniach, nauczaniu i w praktyce.

Osoby kończące kurs zdobywają umiejętności radzenia sobie z chorobą, wspierania innych chorych i budzą nadzieję na wyzdrowienie. Uzyskana wiedza pozwala im także na podjęcie pracy w placówkach dla osób z zaburzeniami psychicznymi w charakterze osób wspierających chorych.

Publikacje osób doświadczonych chorobą psychiczną ujawniają etiologiczną i epidemiologiczną koncepcję choroby psychicznej, która fundamentalnie różni się od tej głoszonej dawniej przez psychiatrię. Tradycyjne modele zaburzeń umysłowych są często krytykowane jako sztywne, stygmatyzujące, nieodpowiednie oraz wyniszczające. Włączanie osób doświadczonych chorobą psychiczną ma na celu wykorzystanie lekceważonej wcześniej wiedzy, zdobytej poprzez doświadczenie, w badaniach, nauczaniu i w praktyce.

Doświadczenie psychiatryczne to doświadczenie odmienności, choroby, niemocy oraz/lub cierpienia psychicznego i jego wpływu na ciało, duszę i tożsamość. Wiąże się ono często również z wykluczeniem wynikającym z prowadzenia trybu życia odbiegającego od powszechnie przyjętych norm. Dla wielu osób, doświadczenie psychiatryczne oznacza także przeżywanie kryzysu, w którym muszą skorzystać z usług w zakresie zdrowia psychicznego i są zależni od profesjonalistów.

Strategie radzenia sobie, wraz z zasobami indywidualnymi i społecznymi, to kluczowe czynniki w doświadczeniu psychiatrycznym. Określają one stopień, w jakim osoby z doświadczeniami psychiatrycznymi będą w stanie prowadzić autonomiczny i samostanowiący sposób życia i jak aktywnie będą mogły uczestniczyć w społeczeństwie.

Podstawę wiedzy zdobytej poprzez doświadczenie można opisać jako reflektujące doświadczenie i wiedzę niezbędną w działaniu. W jaki sposób prowadzi to do profesjonalizmu? Niektóre organizacje zainicjowane przez osoby z doświadczeniami psychiatrycznymi scharakteryzowały tę wiedzę jako:

• Decyzję czynnego wykorzystania własnych (burzliwych) doświadczeń jako zasobów,
• Umiejętność reflektowania na temat swoich doświadczeń i radzenia sobie z nimi,
• Umiejętność i chęć mówienia o swoich własnych doświadczeniach i procesie reflektowania,
• Konstruktywne podejście do stygmatyzacji przez społeczeństwo, dekonspirujące ją w jej funkcjach,
• Decyzję ujawnienia swoich własnych doświadczeń i krytycznej dyskusji o nich,
• Umiejętność pozostawienia własnych przekonań i wartości otwartych dla dyskusji,
• Świadome wykorzystanie doświadczeń w celu zmniejszenia barier lub zakwestionowania opinii oraz uprzedzeń,
• Chęć nieustannego rozwijania się,
• Konstruktywne podejście do stygmatyzacji przez społeczeństwo, dekonspirujące ją w jej funkcjach,
• Krytyczną analizę warunków społecznych

Wiele badań wskazuje, że włączanie wiedzy osób doświadczonych chorobą psychiczną w usługi w zakresie zdrowia psychicznego oraz udzielanie przez nich porad wpływa na wzmocnienie pacjentów, wspiera rozwój sieci społecznych, zwiększa uczestnictwo w działaniach społecznych oraz poczucie odpowiedzialności i nadziei pacjentów, rozszerzając jednocześnie ich potencjał radzenia sobie i rozwiązywania problemów. Badania nad wpływem włączania ekspertów przez doświadczenie w szkolenia pokazują, że są one w przeważającej mierze korzystne dla uczestników. W porównaniu z wykładami prowadzonymi przez nauczycieli niedoświadczonych chorobą psychiczną, uczestnicy zgłaszali lepszą zdolność akceptowania klientów oraz większe zrozumienie indywidualnych praw i potrzeb. Uczestnicy lepiej rozumieli jak istotna jest praca z klientem, zamiast dla klienta, a znaczenie wzmocnienia pozycji stało się bardziej oczywiste. Studenci uznali nowe aspekty pomocnych interwencji i zyskali większą świadomość koniecznej wiedzy oraz umiejętności. Zgłoszono również, że w połączeniu z wiedzą opartą na doświadczeniu, wiedza teoretyczna stała się bardziej zrozumiała. Istotną cechą wkładu ekspertów przez doświadczenie wydaje się być jego znaczenie w procesie przemiany wiedzy w zrozumienie (Scheyett, Diehl 2004; Utschakowski 2004).

Absolwent kursu nabywa kompetencje związane z radzeniem sobie z chorobą, budzi nadzieje na wyzdrowienie, jest wyposażony w kompetencje umożliwiające wspieranie chorujących. Osoby kończące ten kurs mają kompetencje pozwalające na podjęcie pracy w placówkach dla osób z zaburzeniami psychicznymi jako osoby wspierające chorych. Są również dowodem, że można wyzdrowieć, że można być pomocnym dla innych, że można zdobyć jedno z lepszych lekarstw – pracę. Są dowodem, że można dokonać zmiany.